Vrijheid op de arbeidsmarkt leidt tot risico’s voor zorgorganisaties
De arbeidsmarkt moest vrijer worden en dat is gelukt; ongeveer 20% van alle arbeid die wordt verricht wordt uitgevoerd door zelfstandigen zonder personeel. Je kunt het daarom een succes noemen. Maar we kennen ook de keerzijde. Zoals de affaire met Deliveroo of PostNL, waar het leidde tot misbruik van arbeidskrachten door bijvoorbeeld onderaannemers of door zzp’ers in te zetten om maar geen loonheffingen te hoeven betalen.
Wat ook gebeurde, en dat trof onder andere de zorg, was dat medewerkers in loondienst, uit dienst gingen en terugkomen als zzp’er. De redenen die ik daarbij hoor zijn vooral ‘flexibiliteit’, ‘geen diensten meer draaien die je niet wilt (bijv. de nacht)’, ‘meer verdienen’.
Al vanaf 2022 is Michel betrokken bij trajecten om de ‘hoeveelheid PNIL[1]’ binnen zorgorganisaties juist te verminderen. De redenen daarvoor zijn niet alleen financieel of fiscaal, maar juist belevingsgericht; een cliënt heeft behoefte aan steeds dezelfde, betrokken medewerker, die hem/haar kent en begrijpt. In de afgelopen twee en een half jaar is bijvoorbeeld de uitgaven aan zzpers en bemiddelingsbureaus gehalveerd. Dat is een samenspel geweest tussen locatiemanagement, HR-management, recruitment, zorg en planbureau. Zo is er veel tijd gestoken in de medewerkers; opleidingen, vaste teams, aangepast ziekteverzuim aanpak (casemanager aangenomen), flexibele contracten, capaciteitsplannen, planning en roostering. Vanuit Inkoop ben ik vooral betrokken geweest bij het her contracteren van bemiddelingsbureaus. Andere (lagere) tarieven, ‘overname’ van zzpers (het zijn ‘zelfstandigen’, dus waarom een overnamesom betalen), vergewisplicht, screening (VOG, DUO, bevoegd en bekwaam).
Het is een misvatting dat zorgorganisaties omwille van het ontlopen van de loonheffingen, bewust met zzp’ers gaat werken, zoals bij de eerder genoemde organisaties. Nee, de medewerker wil zelf kunnen bepalen of hij/zij zich verzekert en een pensioenregeling organiseert. De fiscus gaat van het eerste uit. Zij zeggen daarom in de wet DBA[2] en de VBar[3], dat elke schijn van een arbeidsrelatie, leidt tot de verplichting loonheffingen af te dragen, dus ook van de zzp’er.
Eigenlijk komt het er nu op neer dat je als zorgorganisatie geen zzp’ers meer kunt inhuren. Daarom is in mei het ‘Stappenplan inhuur zorgprofessionals’ op gesteld door BoZ+[4]. De zes grootste brancheorganisaties in de zorg hebben een plan bedacht om zoveel mogelijk zzp’ers te behouden. Dit vertrouwelijke Fiscaal Kompas ZZP Zorg “kan door zorgorganisaties worden gebruikt als richtlijn om risico’s voor de loonheffingen te beperken”, staat in het 91 pagina’s tellende document.
Actiz, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ, VGN en Zorgthuisnl (Brancheorganisaties Zorg, BoZ) hebben samen met adviesbureau Deloitte het Fiscaal Kompas geschreven. BoZ stelt in dit document dat de wet Wkkgz (Kwaliteit, klachten en geschillen zorg) veel mogelijkheden biedt om als zzp’er te werken in een zorginstelling, zonder dat de fiscus hem kan kwalificeren als werknemer. “Volgens deze wet heeft de zorgprofessional een veel grotere mate van zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor de verleende zorg dan een werknemer”, staat in het Fiscaal Kompas. Bovendien ligt die verantwoordelijkheid niet exclusief bij de werkgever/opdrachtgever, want een zorgprofessional dient zich vooral te houden aan professionele protocollen, richtlijnen, gedragsregels, wetten en (tucht)rechtspraak.
Hoe verder, lees je in de documenten:
Stappenplan inhuur zorgprofessionals BoZ
Fiscaal Kompas ZZP Zorg 1 juli 2024
[1] Personeel Niet In Loondienst
[2] Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie
[3] wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden
[4] Brancheorganisaties Zorg+: Actiz, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ, VGN, ZorgThuisNL
Deel dit bericht:
Ontdek meer over AAG
Bekijk onze expertises en klantcases of lees meer over ons!
