Skip to content
Terug naar kennisbank

OCTAS presenteert varianten om arbeidsongeschiktheidsstelsel te vereenvoudigen

Het huidige arbeidsongeschiktheidsstelsel is te complex voor bijna alle mensen die ermee te maken hebben. Veel mensen maken hierdoor de stap naar werk niet. Ze overzien niet wat de gevolgen zijn voor hun inkomen en hun rechten. De knelpunten doen zich met name voor bij de meest kwetsbare mensen op de arbeidsmarkt: mensen met lage inkomens en/of mensen die geen of een flexibel arbeidscontract hebben. Ook vallen mensen buiten de boot omdat ze niet aan de toelatingscriteria voor een uitkering voldoen, ondanks hun ernstige arbeidsbeperkingen.

Op 25 november 2022 heeft de minister van SZW de OCTAS (Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel) gevraagd om een advies te geven over een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel dat uitvoerbaar, uitlegbaar en betaalbaar is voor werkenden (waaronder zelfstandigen), werkgevers, uitvoerders en andere mensen die een beroep doen op het stelsel.

Dit stelsel moet in balans zijn op twee doelen:

  • stimuleren van werkhervatting waar mogelijk;
  • het beschermen van inkomen waar nodig.

Er moet daarom nodig iets gebeuren aan de manier waarop we met arbeidsongeschiktheid omgaan, want het huidige stelsel loopt vast. Zo staat in het advies van OCTAS, die op 29 februari 2024 haar eindrapport heeft gepubliceerd: ‘Toekomst van het arbeidsongeschiktheidsstelsel, meer aandacht, vertrouwen en zekerheid.’ In het advies presenteert OCTAS drie varianten waardoor het huidige te complexe stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid vereenvoudigd kan worden. Ook doet de OCTAS een aantal voorstellen om knelpunten voor mensen zonder (recent) arbeidsverleden aan te pakken.

  • ‘Huidig stelsel beter’
    In deze variant stelt OCTAS een flink aantal maatregelen voor om het huidige stelsel minder complex, menselijker en begrijpelijker te maken. Zo wordt de WIA eenvoudiger door onder meer uit te gaan van één in plaats van de huidige drie regelingen. Ook komen door een regeling voor zelfstandigen en een lagere drempel voor arbeidsongeschiktheid meer mensen in aanmerking voor de WIA. Vooral mensen die eerder een flexibel contract hadden met een laag inkomen, hebben baat bij deze maatregelen.
  • ‘Werk staat voorop’
    In deze variant ligt de nadruk op wat mensen wél kunnen, in plaats van wat ze níet kunnen. In deze variant schetst OCTAS een werkwijze waar eerst gekeken wordt naar de mogelijkheden van re-integratie. Tijdens deze periode van 3 tot 5 jaar ontvangt iemand een re-integratieuitkering. Zo wordt voorkomen dat iemand snel het label ‘arbeidsongeschikt’ krijgt. Daarna volgt de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling. Mensen waarvan re-integratie niet haalbaar blijkt komen dan in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheids-einduitkering (AO-einduitkering).
  • ‘Basis voor werkenden’
    In deze variant schetst OCTAS één gelijke regeling voor alle werkenden. Zowel werknemers als zelfstandigen komen hierdoor in dezelfde regeling terecht. Alle werkenden worden in deze variant op dezelfde manier beoordeeld, ondersteund en begeleid naar eventuele re-integratie. Eén regeling beoogt het stelsel geschikter te maken voor mensen die afwisselend of tegelijkertijd werken in loondienst en werken als zelfstandige. Voor werkenden is er een verplichte aanvullende verzekering, waardoor hun inkomensbescherming weinig verandert ten opzichte van de variant ‘huidig stelsel beter’.

Nieuwe wetgeving biedt de mogelijkheid om het arbeidsongeschiktheidsstelsel te verbeteren en daar wil het UWV zo snel mogelijk mee aan de slag.

De ondernemersorganisaties zien in de verschillende scenario’s interessante aanknopingspunten om met alle betrokken partijen verder over in gesprek te gaan. De commissie geeft verder zelf ook aan dat voorstellen nog verdere uitwerking behoeven.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws uit jouw vakgebied? Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Aanmelden

Deel dit bericht:

Contact en vragen

We vertellen veel. Niet gek, want we hebben ook veel te bieden. Heb je een specifieke vraag? Neem dan contact met ons op. We helpen je graag!

Contact

Ontdek meer over AAG

Bekijk onze expertises en klantcases of lees meer over ons!

Onze expertises

Betere zorg begint met een goede basis. Benieuwd hoe we zorgorganisaties daarbij helpen?

Ja, zeker!

Klantcases

Hoe we andere zorgorganisaties hebben geholpen om de zorg beter te maken?

Laat je inspireren!

Wij van AAG

We helpen zorgorganisaties om hun bedrijfskundige processen te verbeteren.

Vertel me meer
Search