Meest gestelde vragen over vakantiedagen

Op hoeveel vakantiedagen heeft een werknemer recht?

Iedereen die in loondienst werkt heeft vanaf de eerste werkdag recht op vakantiedagen. Dit is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek. Een medewerker heeft volgens de wet recht op 4 maal het aantal gewerkte uren per week. Dit kan per sector verschillen. Heeft een medewerker een contract voor 32 uur per week, dan heeft hij of zij recht op 128 uur (4 x 32 uur), ofwel 16 dagen (van 8 uur per dag) vakantie. Een medewerker heeft dus recht op ten minste vier weken vakantie per jaar. Medewerkers hebben natuurlijk ook het recht om alleen dagdelen of losse uren op te nemen.

Een werknemer met een nul-urencontract heeft ook recht op doorbetaalde vakantie-uren. Per jaar is dat 4 keer het aantal uren dat de werknemer per week werkt. Bij een nul-urencontract werkt de de werknemer geen vast aantal uren per week. In de praktijk bouwt hij daarom vaak per gewerkt uur een percentage van een vakantie-uur op.

Wat is het verschil tussen wettelijke vakantiedagen en bovenwettelijke vakantiedagen?

Wettelijke vakantiedagen zijn de dagen waar een medewerker volgens de wet recht op heeft. Dit is 4 maal het aantal gewerkte uren per week is.

Bovenwettelijke vakantiedagen zijn de extra dagen bovenop dit wettelijke verlof. Deze extra dagen liggen vaak vast in de CAO of in het arbeidsvoorwaardenreglement.

Mag een werknemer verlofdagen kopen of verkopen?

Tijdens de duur van het dienstverband mag de werknemer wettelijke vakantiedagen niet verkopen. Bij het beëindigen van een dienstverband kunnen de uren van de wettelijke vakantiedagen echter wel in geld worden omgezet. Bovenwettelijke vakantiedagen kunnen wel gedurende het dienstverband verkocht worden (worden omgezet in geld) als dit zo is afgesproken in het arbeidscontract of staat beschreven in de cao. Een medewerker kan wel extra verlofdagen kopen. Ook dit moet beschreven staan in de cao of het arbeidsvoorwaardenreglement.

Wanneer komen vakantiedagen te vervallen?

De wettelijke vakantiedagen verlopen sneller dan bovenwettelijke vakantiedagen. Wettelijke vakantiedagen verlopen een half jaar na het kalenderjaar waarin de medewerker ze heeft opgebouwd. Dit betekent dat elk jaar op 1 juli de wettelijke verlofdagen van het jaar daarvoor vervallen. Heeft de medewerker de wettelijke vakantiedagen van 2022 op 1 juli 2023 nog niet allemaal genoten? Dan vervallen deze. De werkgever moet de werknemer wel tijdig informeren over de wettelijke vervaltermijn. Het beste is om dit bijvoorbeeld per e-mail te doen en de werknemer te laten reageren. Zo is het duidelijk dat de werknemer op de hoogte was.

Over het opnemen van bovenwettelijke vakantiedagen kunnen medewerkers wat langer doen. Bovenwettelijke vakantiedagen kennen een verjaartermijn van 5 jaar ná het kalenderjaar van opbouw. Heeft de medewerker nog bovenwettelijke dagen over van 2017? Dan verjaren deze in 2023. Het kan zijn dat er in de cao andere afspraken zijn gemaakt inzake het vervallen of verjaren van verlofdagen. In dat geval gelden deze afspraken uit de cao.

Is verjaren van verlofdagen hetzelfde als vervallen?

De vervaltermijn is een “harde” termijn. Dit wil zeggen dat de wettelijke vakantiedagen gewoon vervallen als deze niet zijn genoten. Let op: als je door ziekte geen vakantie hebt kunnen opnemen, dan veranderen de wettelijke vakantiedagen in bovenwettelijke vakantiedagen. De verjaringstermijn is wat soepeler. De verjaringstermijn kan verlengd worden door een schriftelijke verklaring vanuit de werkgever. In deze verklaring wordt opgenomen dat de werknemer en werkgever overeenkomen dat de werknemer het recht om de bovenwettelijke uren op te nemen wil behouden. Vanaf het moment van deze verklaring start een nieuwe verjaringstermijn van vijf jaar.

Hoe zit het met vakantiedagen tijdens ziekte?

Bij ziekte loopt de opbouw van wettelijke vakantie-uren gewoon door. Over de opbouw van bovenwettelijke vakantie-uren kunnen echter andere afspraken gelden bij ziekte. De regels hierover zijn terug te vinden in de cao, het arbeidsvoorwaarden regelement of in de arbeidsovereenkomst. Als een medewerker langdurig ziek is en kan aantonen dat hij of zij niet binnen de geldende vervaltermijn de vakantiedagen kan opnemen, zijn alle niet opgenomen dagen nog vijf jaar geldig.

Als een medewerker vakantie wil opnemen tijdens ziekte dan moet de werkgever hiervoor toestemming geven.

Let op: is er in het 2e ziektejaar sprake van een loondoorbetalingsverplichting van bijvoorbeeld 70% en de medewerker neemt vakantiedagen op tijdens dit 2e ziektejaar dan dienen deze vakantiedagen tegen 100% uitbetaald te worden en niet tegen 70%. Wordt een werknemer ziek terwijl hij/zij op vakantie is? Dan worden die vakantiedagen omgezet naar ziektedagen, mits dit tijdig wordt gemeld bij de werkgever. De medewerker kan deze dagen op een later moment alsnog opnemen. De medewerker moet zich tijdens de dagen dat hij of zij ziek is wel houden aan verzuimprotocol van de organisatie.

Tijdens het zwangerschapsverlof en bevallingsverlof bouwt een werknemer gewoon vakantiedagen op. De werkgever mag de werknemer niet vragen om verlofdagen op te nemen voor zwangerschaps- of bevallingsverlof.

Mag de werkgever een verlofaanvraag weigeren?

Een medewerker heeft recht op vakantie en daarom mag de werkgever in principe een verlofaanvraag niet weigeren. Echter zijn er drie situaties waarin de werkgever de aanvraag kan weigeren:

• Er is een gewichtige reden of een zwaarwegend bedrijfsbelang. Hiervan is sprake als de vakantie leidt tot een ernstige verstoring van de bedrijfsvoering. De gevolgen van de bedrijfsvoering moeten afgewogen worden tegen gevolgen van het niet accepteren van de verlofaanvraag.
• Er is sprake van een te laag verlofsaldo voor de aangevraagde duur van de vakantie.
• Er is sprake van een collectieve vakantie, zoals in de bouw (bouwvak) en in het onderwijs. De medewerker moet wel op een ander moment vakantie kunnen opnemen.

Kan een medewerker een goedgekeurde vakantie intrekken?

Dit kan en mag niet zomaar. Hiervoor moet de medewerker overleggen met de leidinggevende. Na toestemming kan de vakantie eventueel ingetrokken en/of verplaatst worden.

Is een officiële feestdag een verplichte vrije dag?

Er bestaat geen wet die zegt dat feestdagen verplichte vrije dagen zijn. Werknemers hebben daarom geen wettelijk recht op een vrije dag wanneer het een bepaalde feestdag is. In de cao of in het arbeidscontract of een feestdag een vrije dag is binnen de organisatie. Er staat ook in of de werknemers doorbetaald krijgen tijdens feestdagen en of zij een toeslag krijgen als ze werken op een officiële feestdag. In de praktijk staat in veel cao’s dat bepaalde feestdagen vrije dagen zijn, die niet van de vakantiedagen afgaan.

Hoe zit het met opname van vakantiedagen tijdens betaald ouderschapsverlof?

Stel iemand neemt één dag per week (maandag) betaald ouderschapsverlof op en gaat 3 weken met vakantie. Moet ik als werkgever dan deze maandag (3x) tegen 100% salaris uitbetalen of tegen 70% betaald ouderschapsverlof?

Antwoord:
Als er betaald ouderschapsverlof op die dag wordt opgenomen, dan wordt er geen vakantie opgenomen, dus dient er over deze 3 maandagen 70% betaald ouderschapsverlof uitbetaald te worden. Wanneer het verlof tijdelijk wordt stopgezet, dan wordt er vakantie opgenomen en dan dient er wel over deze 3 maandagen 100% salaris doorbetaald te worden. Na de vakantie vindt er dan weer verdere verlofopname van het betaald ouderschapsverlof plaats.