De wijk als krachtplek voor de zorg

1. Niet méér zorgen binnen de muren, maar slimmer organiseren met de wijk.

Steeds meer zorgorganisaties ontdekken de kracht van de wijk. Door actief samen te werken met bewoners, mantelzorgers, lokale ondernemers en andere partijen in de omgeving ontstaan er nieuwe mogelijkheden: het behouden van eigen regie van de cliënt en het actief blijven deelnemen aan de samenleving, zorg dichterbij organiseren, beter inspelen op de behoeften van mensen, en voorzieningen slimmer delen. De wijk biedt volop kansen om de zorg als toevoeging op het dagelijks leven van een cliënt te organiseren, waardoor de zorg menselijker, doeltreffender en bovenal beter aansluit bij de behoeften van het individu. Daarvoor is een scherpe visie en heldere strategische koers nodig. Want de uitdagingen voor zorgorganisaties zijn groot: de zorgvraag wordt complexer, personeel is schaars, gebouwen verouderen, duurzaamheidseisen nemen toe en de betaalbaarheid staat onder druk. Juist daarom is het betrekken van de wijk geen ‘extraatje’, maar een krachtige manier om de zorg van morgen samen mogelijk te maken.  

2. Van strategische vragen naar concrete keuzes: Het wijkmodel

Zorgorganisaties moeten vandaag de dag veel strategische knopen doorhaken. Waar liggen kansen om wonen, welzijn en zorg integraal te organiseren? Hoe ziet onze vastgoedportefeuille erover vijf of tien jaar uit? Welke locaties zijn nog toekomstbestendig en sluiten aan bij de strategie? En vooral: Hoe doen we dat samen met de mensen en netwerkpartners om ons heen? Om dit soort vragen goed te kunnen beantwoorden, is inzicht in de omgeving essentieel – geen wijk is immers hetzelfde. Wat speelt er lokaal? Welke doelgroepen zijn er? Wie zijn mogelijke partners? En hoe sluit je daarop aan met je visie en voorzieningen?  

Hiervoor hebben wij het wijkmodel ontwikkeld. Middels het wijkmodel wordt de lokale context, kansen en keuzerichtingen inzichtelijk gemaakt, wat wordt vertaald naar een concreet wijkconcept dat past bij de visie van de zorgorganisatie en de mogelijkheden van de wijk.  

3. De stappen van het wijkmodel

3.1. Wijkprofiel: Welke kansen biedt de omgeving? 

De eerste stap is het opstellen van het wijkprofiel. We brengen in kaart hoe de demografie zich ontwikkelt, welke zorgvragen er spelen en hoe het aanbod van voorzieningen zoals scholen, bijeenkomstplekken, etc. aansluit op het wonen, zorg en welzijn. Daarbij analyseren we – door middel van gezamenlijke sessies, deskresearch en bijvoorbeeld interviews met netwerkpartners – de fysieke omgeving én het sociale netwerk: cliënten, mantelzorgers, medewerkers, bewoners, ondernemers, gemeenten en andere relevante partijen. Deze analyse geeft een scherp beeld van de omgeving én waar kansen en knelpunten zitten.  

3.2. Met het profiel als uitgangspunt bepalen we samen de gewenste koers.

Daarbij staat niet alleen de visie van de zorgorganisatie centraal, maar ook die van lokale partners. Door perspectieven van bijvoorbeeld gemeenten, bewoners, welzijnsorganisaties en andere zorgaanbieders mee te nemen, ontstaat er een gedeeld uitgangspunt voor samenwerking. Zo bouwen we samen aan een wijkgericht en toekomstbestendig model. Dit leidt tot een eerste strategisch kader met gezamenlijke uitgangspunten voor het vervolg.  

3.3. Conceptontwikkeling: van idee naar samenhangend geheel 

In deze fase ontstaat een samenhangend concept waarin wonen, werken, welzijn en zorg met elkaar worden verbonden.  

• Wonen: De woonvormen worden afgestemd op de doelgroep en wijkcontext, hierbij nemen we de bewonersmix van de organisatie in acht. Concentreren we zorgvragers in één gebouw of creëren we vitale gemeenschappen waar mensen met en zonder zorgvraag samen wonen en leven? 

• Werken: de positie en rol van medewerkers binnen het wijkmodel wordt uitgewerkt, inclusief eventuele nieuwe functies zoals de ‘arrangeurs’ of de wijkverbinders die de gezamenlijke visie bewaken en mensen/partijen met elkaar in verbinding brengen.  

• Welzijn: Er wordt gekeken naar mogelijkheden gericht op het collectief om het leefklimaat in de wijk te versterken, bijvoorbeeld door ontmoetingsplekken, dagbesteding of buurtactiviteiten. Tevens kijken we vanuit het individuele mensbeeld en geven we invulling aan ons denken en handelen rond het dagelijks leven van bewoners.  

• Zorg: Zorg wordt georganiseerd die aansluit op bij de wijkstructuur en de behoeften van de bewoners, met oog voor bereikbaarheid, samenwerking en efficiëntie.  

4. Haalbaarheid: Van concept naar realiteit

Tot slot toetsen we de haalbaarheid van het concept – integraal en in samenhang. We brengen in beeld hoe keuzes in zorg, vastgoed en samenwerking elkaar beïnvloeden en versterken. Juist deze brede blik maakt het mogelijk om duurzame, uitvoerbare stappen te zetten richting de toekomst.

De toekomst van zorg ligt in de wijk en mét de wijk. Wij helpen organisaties niet alleen om zorg beter te organiseren, maar om echt de verbinding te maken en te behouden met de omgeving, als actief onderdeel van de gemeenschap. Wil je weten hoe we jouw organisatie meer kunnen verbinden met de wijk? Of ben je benieuwd naar wijkmodellen die succesvol geïmplementeerd zijn? Neem gerust contact op met Esther Adriaansen of Roger Boersma.